Ὁ στόχος ποὺ θέλησε νὰ ἐπιτύχει ὁ Μιχαὴλ μὲ τὴν προσφώνησή του πρὸς τὴν ἀκαδημία τοῦ Βραδεμβούργου (Βερολίνου) ἦταν ἀναμφισβήτητα ἡ προβολὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ ἡ ἀποκατάσταση τῆς ἀλήθειας σχετικὰ μὲ αὐτὸν στὴν Εὐρώπη. Ταυτόχρονα, ὅμως, τὸ ἔργο λειτούργησε καὶ ὡς ἕνα σημαντικὸ ἐπιστημονικὸ πόνημα ἀνάμεσα στοὺς Εὐρωπαίους Ἑλληνιστές, οἱ ὁποῖοι πλέον εἶχαν καὶ μία αὐθεντικὴ μαρτυρία περὶ ἑλληνικῆς γλώσσας καὶ περὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς ἐποχῆς τους, ἐφόσον αὐτὴ κατατέθηκε ἀπὸ κάποιον ποὺ ἦταν τὸ γένος Ἕλλην καὶ εἶχε τὴν ἑλληνικὴ ὡς μητρική του γλώσσα. Ὁ κεντρικὸς σκοπός, ἡ προβολὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ
τόσο πρὸς τὰ μέσα, τὴν ἑλληνικὴ κοινωνία, ὅσο καὶ πρὸς τὰ ἔξω, τὴν Εὐρώπη, ὑπηρετεῖται κατάλληλα, ἀπὸ τὴν ἐπίτευξη τριῶν ἐπιμέρους στόχων ποὺ ἔχει θέσει ὁ Μιχαήλ: τὴν καταπολέμηση τῆς ἀνθελληνικῆς ἄποψης ποὺ ἐκφραζόταν τότε ἀπὸ μερίδα τῶν Εὐρωπαίων Ἑλληνιστῶν πὼς τὰ μετακλασικὰ ἑλληνικά, δὲν ἦταν ἑλληνικὰ καὶ κατὰ συνέπεια καὶ οἱ Ἕλληνες τῶν ἀρχῶν τοῦ 18ου αἰώνα δὲν ἦταν Ἕλληνες, τὴν παρουσίαση τῆς ἑλληνικῆς λογιοσύνης καὶ τῆς παιδευτικῆς δραστηριότητας κατὰ τὴν Τουρκοκρατία καὶ τὴν προβολὴ τῆς ἐπίδρασης τοῦ Ἑλληνισμοῦ τόσο στοὺς Ὀρθοδόξους λαούς, ὅσο καὶ στοὺς Δυτικούς. Γιὰ αὐτὸ καὶ κατατροπώνει μὲ ἀναντίρρητα ἐπιχειρήματα τὶς γλωσσολογικὲς παραναγνώσεις τῶν ἀνθελλήνων Ἑλληνιστῶν, μὲ χωρία ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ἑλληνική γραμματεία. Καὶ ὄχι μόνο, καθὼς συμπληρώνει παραπομπὲς καὶ μὲ χωρία λατινικὰ ἀλλὰ καὶ ἑβραϊκά, δείχνοντας πὼς ἀλλαγὲς στὸ φωνολογικό, τονικό, λεξιλογικὸ καὶ συντακτικὸ μέρος τους ἔχουν ὑποστεῖ καὶ ἄλλες γλῶσσες χωρὶς νὰ ἀμφισβητεῖται ἡ συνέχειά τους. Τονίζει ἔτσι ὅτι τὰ ἑλληνικὰ τοῦ καιροῦ του, εἶναι ἑλληνικὰ ἀκριβῶς ὅσο ἦταν καὶ τὰ κλασικὰ ἑλληνικὰ τοῦ ἀθηναϊκοῦ 5ου αἰώνα. Ἐπισημαίνει ἐπίσης πὼς οἱ ἀνθέλληνες «σοφοί» δὲν γράφουν ὅσα γράφουν ἀπὸ ἀφέλεια, ἀλλὰ ἔχουν προκατάληψη κατὰ τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ πλημμελῆ γνώση τῆς ἑλληνικῆς. Αὐτὴ ἡ ἀναίρεση συμπλέκεται μὲ τὴν παρουσίαση τῆς ἑλληνικῆς λογιοσύνης τῆς Τουρκοκρατίας, ἡ ὁποία ἀποδεικνύει καὶ ἱστορικὰ τὴν συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ, καθὼς οἱ Ἕλληνες δάσκαλοι τῆς Τουρκοκρατίας μεταβαίνουν στὴν Δύση τουλάχιστον μέχρι τὴν ἐποχὴ τοῦ Μιχαὴλ κυρίως ὡς δάσκαλοι τῶν Ἑλληνικῶν. Πῶς γίνεται λοιπὸν ἡ Εὐρώπη νὰ δέχεται ὡς δασκάλους της στὰ ἑλληνικά, αὐτοὺς ποὺ δὲν τὰ γνωρίζουν; Ἡ ἑλληνικὴ παιδεία συνεχίζει νὰ καλλιεργεῖται. Ἄρα οἱ Ἕλληνες ὑπάρχουν μέχρι τουλάχιστον τὰ χρόνια του. Ὁ τρίτος ἐπιμέρους στόχος, συμπλέκεται καὶ αὐτὸς μέσα στὸν Λόγο μὲ τοὺς δύο προηγούμενους καὶ ἡ ἐπίτευξή του συνίσταται στὴν ὁριοθέτηση τῆς ἐπίδρασης τῆς ἑλληνικῆς παιδείας, ὅπου στοὺς μὲν ὀρθοδόξους λαοὺς παρουσιάζεται ὡς ἀπόλυτα κυρίαρχη καὶ ἀνώτατη μορφὴ παιδείας μὲ αὐτὴν τὴν συνείδηση νὰ εἶναι κοινὴ σὲ ὅλους τοὺς Βλάχους, Βούλγαρους, Ἀρβανίτες καὶ Σλάβους λογίους, οἱ ὁποῖοι ἔχουν γίνει Ἕλληνες καὶ θέλουν νὰ παρουσιάζονται ὡς Ἕλληνες, ἐνῶ στοὺς δυτικοὺς προβάλλεται ὡς τὸ κυρίαρχο ὑπόστρωμα τῆς δικῆς τους παιδείας καὶ ἀπαραίτητο προσὸν λογιοσύνης. Ἄρα, τὸ συμπέρασμα ποὺ προκαλεῖται, καὶ ἂς μὴν τὸ διατυπώνει ρητὰ ὁ Μιχαήλ, εἶναι ὅτι εἶναι ἀδύνατο νὰ ἀναγνωρίζονται οἱ Ἕλληνες ὡς Ἕλληνες σὲ Ἀνατολὴ καὶ Δύση καὶ νὰ μὴν εἶναι τέτοιοι. Πῶς ὅλοι τοὺς δέχονται ὡς δασκάλους τους, ἂν αὐτοὶ δὲν εἶναι πράγματι Ἕλληνες; (Απόσπασμα από το Απευθυνόμενοι στην Ευρώπη)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου