Η ελληνική παιδεία κατά τον Μεσαίωνα

Μετὰ τὴν μεταφορὰ τῆς πρωτεύουσας Ἕλληνες ἔγιναν αὐτοκράτορες, οἱ ὁποῖοι ἄφησαν σπουδαῖα πνευματικὰ ἔργα ἀντάξια τῶν ἀρχαίων σοφῶν. Καὶ ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλὰ καὶ φρόντισαν τὴν ἀνάπτυξη τῆς ἑλληνικῆς παιδείας, ὥστε νὰ

δημιουργηθεῖ ἕνας θησαυρὸς ἑλληνικῆς γνώσης καὶ κατὰ τὴν βυζαντινὴ περίοδο. Δείγματά του κοσμοῦν πολλὲς εὐρωπαϊκὲς βιβλιοθῆκες, ἀλλὰ καὶ πολλὰ ἀκόμη εἶναι κρυμμένα. Καὶ γιὰ σκεφθεῖτε τὶ θὰ εἶχε συμβεῖ καὶ πόσα περισσότερα ἔργα θὰ ἦταν γνωστά, ἂν ὁ Θεός, ποὺ γνωρίζει ὅσα ἔγιναν καὶ ὅσα θὰ γίνουν καὶ μᾶς ἔχει δώσει τόσα χαρίσματα, εἶχε ἐπιτρέψει νὰ ὑπάρχει ἀκόμη ἐλεύθερο ἑλληνικὸ κράτος (Ρωμαϊκὴ/Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία), ὅταν ἀνακαλύφθηκε ἡ τυπογραφία[1].

---

[1] «Καὶ εἴ γε θεός, ὁ μόνος εἰδὼς τά τ’  ἐόντα, τά τ’ ἐσόμενα, πρό τ’ ἑόντα, καὶ μόνην παρ’  ἡμῶν ἀπαιτῶν τὴν τῶν παρ’ αὐτοῦ πολυτρόπως ἡμῖν δεδωρημένων μνήμην, ξυνεχώροι μικρὸν τὴν τοῦ Ἑλληνικοῦ, φεῦ, κράτους μετάστασιν προφθάσαι κᾂν τῇ καθ’ ἡμᾶς οἰκουμένῃ τὴν χρῆσιν τοῦ καλλίστου τῆς χαλκογραφίας φιλοτεχνήματος». Μιχαήλ, Λόγος, LXVI.