Ο Friedrich Hoffmann (1660-1742), διαπρεπής γιατρός, καθηγητής στην Χάλλη, προσωπικός ιατρός του Φρειδερίκου Α΄ της Πρωσίας και μέλος της Ακαδημίας του Βερολίνου γράφει για τον Μιχαήλ:
«Τόση σπουδή και κόπος κατείχε τους αρχαίους θνητούς και περισσότερο τους Έλληνες, όπως επιδίδονταν στη φιλοσοφία, ώστε τολμούσαν τα πάντα, με τα οποία ασκείται η ψυχή και δεν αμφισβητούσαν ότι μπορούσαν να καθίστανται καλύτεροι. Από το παράδειγμα αυτών εξεγερμένος, ο υπερέχων της δικής του νεανικής γενιάς σε αρετή και παιδεία, ο Αναστάσιος Μιχαήλ
από τη Νάουσα της Μακεδονίας, με ιδιαίτερη κλίση μάλιστα στη μελέτη των γραμμάτων, την οποία όταν δεν βρήκε σε πάτριο έδαφος ή σε κάποιο κοντινό, αναζήτησε σε άλλες πολιτείες της Ελλάδας, πρώτα στα Ιωάννινα, πόλη της Ηπείρου, όπου παρέδωσε ένα μόνο έργο της αρχαίας γλώσσας και λογοτεχνίας των Ελλήνων. Από εκεί πήγε στην Κέρκυρα. Από εκεί στην Κωνσταντινούπολη την πρωτεύουσα πολιτεία των Ελλήνων τόσο στα γράμματα όσο και στις χριστιανικές σπουδές, προχώρησε, για να εργαστεί εκεί, ώστε να καλυφθούν τα κενά της παλαιάς σοφίας ανάμεσα στους Έλληνες της εποχής μας. Δεν παρέδωσε μόνο αυτό, για το οποίο διαχωρίστηκε από τους πολλούς του έθνους του, αυτό είναι επιστροφή στον καλλιεργημένο λόγο στην εκλεπτυσμένη φύση των αρχαίων συγγραμμάτων, αλλά μελέτησε και τη φιλοσοφία διάβασε τους αρχαίους ποιητές, διάβασε το ρητορικά κείμενα. Απέδωσε τους προσφιλείς του ιστορικούς, αλλά δεν παρέλειψε και τους αψεγάδιαστους Αγίους Πατέρες, τους οποίους έχει η Εκκλησία των Ελλήνων. Από την πόλη του Κωνσταντίνου, από τη φήμη παρακινημένος, μέσω δυσχερούς οδού έφτασε στη Γερμανία και πήγε στη χώρα του Φρειδερίκου, για να συνεχίσει με άλλες σπουδές, μαθαίνοντας την ιατρική τέχνη. Μόλις εισήλθε στην Ακαδημία, είδε να επιτελείται κάθε φροντίδα και τάξη και θαύμασε ότι μετανάστευσαν οι Μούσες του Ελικώνος και του Παρνασσού σε τόπο των αρχαίων Ελλήνων με αρκετά άγνωστη ονομασία και ότι εκεί μπόρεσαν να κάνουν το σπίτι τους. Για αυτό δεν μας φθόνησε, αλλά βαρέως φέρει την κακή τύχη της Πατρίδα του».(μετάφραση από τα λατινικά)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου